شرح احوال و زندگانى ابواسحاق نیریزى
دانشنامه مشاهیر » عالمان و عارفان نیریز » ابواسحاق نیریزی(محمد بن عبدالله) »
ابواسحاق محمد فرزندِ عبداللّه شبانکارهاى نیریزى، عالم، حکیم و قاضى فارس در سده 9 ه . ق. بود. از شرح احوال و زندگانى او چیزى دانسته نیست. مرحوم استاد دانش پژوه در مقاله اى تحت عنوانِ «آثار عماد الدین محمود شیرازى» که در مجموعه مقالاتِ نخستین کنگره تحقیقات ایرانى به چاپ رسیده، از او یاد کرده و گفته است: «در صفحه عنوان الاوسط الکبیر فارابى نسخه شماره 1583 کتابخانه ملک مورخ 1020 از ابواسحاق محمد بن عبداللّه نیریزى...
دانشنامه مشاهیر » عالمان و عارفان نیریز » ابواسحاق نیریزی(محمد بن عبدالله) »
ابواسحاق محمد فرزندِ عبداللّه شبانکارهاى نیریزى، عالم، حکیم و قاضى فارس در سده 9 ه . ق. بود. از شرح احوال و زندگانى او چیزى دانسته نیست. مرحوم استاد دانش پژوه در مقاله اى تحت عنوانِ «آثار عماد الدین محمود شیرازى» که در مجموعه مقالاتِ نخستین کنگره تحقیقات ایرانى به چاپ رسیده، از او یاد کرده و گفته است: «در صفحه عنوان الاوسط الکبیر فارابى نسخه شماره 1583 کتابخانه ملک مورخ 1020 از ابواسحاق محمد بن عبداللّه نیریزى...
خسرو و شیرین (اثر شعله نیریزی)
دانشنامه مشاهیر » شاعران و سخنوران نیریز » شعله نیریزی » آثار شعله نیریزی »
مهم‌ترین و تنها اثر مدون شعله نیریزی، مثنوی خسرو و شیرین است. این مثنوی به تقلید از مثنوی خسرو و شیرین نظامی گنجوی به بحر هزج مثمن مقصور در داستان عشق خسرو به شیرین و عشق فرهاد به شیرین سروده شده است. شعله این مثنوی را به معتمدالدوله فرهاد میرزا تقدیم کرده و به گفته مؤلف تذکره مرآت الفصاحه، صد تومان از معتمدالدوله انعام گرفته است. این موضوع که وی برای تقرب به دستگاه فرهاد میرزا و عذر گناهان گذشته...
دانشنامه مشاهیر » شاعران و سخنوران نیریز » شعله نیریزی » آثار شعله نیریزی »
مهم‌ترین و تنها اثر مدون شعله نیریزی، مثنوی خسرو و شیرین است. این مثنوی به تقلید از مثنوی خسرو و شیرین نظامی گنجوی به بحر هزج مثمن مقصور در داستان عشق خسرو به شیرین و عشق فرهاد به شیرین سروده شده است. شعله این مثنوی را به معتمدالدوله فرهاد میرزا تقدیم کرده و به گفته مؤلف تذکره مرآت الفصاحه، صد تومان از معتمدالدوله انعام گرفته است. این موضوع که وی برای تقرب به دستگاه فرهاد میرزا و عذر گناهان گذشته...
نامه‌ی دوم (از نامه های شمس المعالی نیریزی)
دانشنامه مشاهیر » عالمان و عارفان نیریز » شمس المعالی نیریزی-انجمن(میرزا اسحاق پسر میرزا احمد) » منشآت شمس المعالی نیریزی »
ایضاً مرحوم شمس‌المعالی به یکی از سادات نوشته روحی فداک یا ذاالمعالی(1) و معدن‌الادب سیّدنا و ابن سیّدالعرب ای خلاصه‌ی دودمان رسالت و نُقاوه‌ی(2) خاندان سیادت ای نخبه‌ی اعزّه و اشراف وای زبده‌ی آل(3) عبد مناف(4) یا عقد منتظم‌النبوه بیت مختلف-الملائک(5) یابن الفواطم(6) و العواتک(7)، الترائک(8) و الارائک(9)! شب گذشته که به ملاقات آن مخدومْ مسرور و به صحبت شریفْ محظوظ بود و خلاف ادب دانستم که با شما در مقام جسارت برایم اوّلا اینکه مقصود از تحصیل علوم...
دانشنامه مشاهیر » عالمان و عارفان نیریز » شمس المعالی نیریزی-انجمن(میرزا اسحاق پسر میرزا احمد) » منشآت شمس المعالی نیریزی »
ایضاً مرحوم شمس‌المعالی به یکی از سادات نوشته روحی فداک یا ذاالمعالی(1) و معدن‌الادب سیّدنا و ابن سیّدالعرب ای خلاصه‌ی دودمان رسالت و نُقاوه‌ی(2) خاندان سیادت ای نخبه‌ی اعزّه و اشراف وای زبده‌ی آل(3) عبد مناف(4) یا عقد منتظم‌النبوه بیت مختلف-الملائک(5) یابن الفواطم(6) و العواتک(7)، الترائک(8) و الارائک(9)! شب گذشته که به ملاقات آن مخدومْ مسرور و به صحبت شریفْ محظوظ بود و خلاف ادب دانستم که با شما در مقام جسارت برایم اوّلا اینکه مقصود از تحصیل علوم...
نامه‌ی هشتم (از نامه های شمس المعالی نیریزی)
دانشنامه مشاهیر » عالمان و عارفان نیریز » شمس المعالی نیریزی-انجمن(میرزا اسحاق پسر میرزا احمد) » منشآت شمس المعالی نیریزی »
سواد رقمی است که مرحوم شمس‌المعالی نوشته چون از روزی که قادر بی‌چون و حاکم حُکمِ: کن‌فیکون (۱)، دیباچهٔ کتاب دارایی جهان را به نام نامی شهریار تاجدار موشّح (۲) ساخته و افسر فرمانروایی کیهان را به تارک (۳) مبارک پادشاه صاحب قِران مطرّز (۴) داشته دانشوران جهان را شهدِ نشاط در کام و صهبایِ (۵) مراد در جام است ما نیز به جهت تکثیر دعاگویان و توفیر (۶) شکرگزاران این دولت قوی مکنت و سلامتی ذاتِ اقدس و وجودِ مقدس، همت بر ترفیهِ...
دانشنامه مشاهیر » عالمان و عارفان نیریز » شمس المعالی نیریزی-انجمن(میرزا اسحاق پسر میرزا احمد) » منشآت شمس المعالی نیریزی »
سواد رقمی است که مرحوم شمس‌المعالی نوشته چون از روزی که قادر بی‌چون و حاکم حُکمِ: کن‌فیکون (۱)، دیباچهٔ کتاب دارایی جهان را به نام نامی شهریار تاجدار موشّح (۲) ساخته و افسر فرمانروایی کیهان را به تارک (۳) مبارک پادشاه صاحب قِران مطرّز (۴) داشته دانشوران جهان را شهدِ نشاط در کام و صهبایِ (۵) مراد در جام است ما نیز به جهت تکثیر دعاگویان و توفیر (۶) شکرگزاران این دولت قوی مکنت و سلامتی ذاتِ اقدس و وجودِ مقدس، همت بر ترفیهِ...
غزلیات شهاب نیریزی
دانشنامه مشاهیر » شاعران و سخنوران نیریز » شهاب نیریزی » آثار شهاب نیریزی » غزلیات »
غزلیات صداى عشق، که در داد در جهان مارا ؟ که سوخت زآتشِ غم، عاشقان شیدا را ؟ چه باده بود که در جام ریخت ساقى عشق ؟ که مى نخورده شکستیم جام صهبا را چه شاهدى شکر افشان بود به بزم نشاط که زنده مى کند از لعل لب، مسیحا را فروغ عشق که افتاد بر رخ یوسف ...
دانشنامه مشاهیر » شاعران و سخنوران نیریز » شهاب نیریزی » آثار شهاب نیریزی » غزلیات »
غزلیات صداى عشق، که در داد در جهان مارا ؟ که سوخت زآتشِ غم، عاشقان شیدا را ؟ چه باده بود که در جام ریخت ساقى عشق ؟ که مى نخورده شکستیم جام صهبا را چه شاهدى شکر افشان بود به بزم نشاط که زنده مى کند از لعل لب، مسیحا را فروغ عشق که افتاد بر رخ یوسف ...
نامه‌ی چهارم (از نامه های شمس المعالی نیریزی)
دانشنامه مشاهیر » عالمان و عارفان نیریز » شمس المعالی نیریزی-انجمن(میرزا اسحاق پسر میرزا احمد) » منشآت شمس المعالی نیریزی »
ایضاً مرحوم شمس‌المعالی به یکی از افاضل نوشته سلام علی تلک المعاهد انّها شریعه وردی او مهبّ شمالی(1) بعد، سلام علی ابراهیم انّه اوّاه حلیم(2)، چندی است که از گلزار ابراهیم نسیم خلّتی(3) فرا نمی‌وزد و سلام مودّتی و پیام محبّتی نمی‌رسد؛ گویی کریمه‌ی: برداً و سلاماً(4)، از صفحه‌ی خاطر آن عزیز مهربان فراموش است و یا آیه‌ی: ابراهیم‌الذی وفّی(5) و اِنّ ابراهیمَ کانَ امّهً قانتا(6)، بر مصحف(7) ضمیر گرامی غیر منقوش کَأَنَّ لم یکنْ بین‌الحَجونِ إِلی الصَّفا أَنیسٌ، وَلم یَسْمُر بمکّه سامِرُ(8) ما...
دانشنامه مشاهیر » عالمان و عارفان نیریز » شمس المعالی نیریزی-انجمن(میرزا اسحاق پسر میرزا احمد) » منشآت شمس المعالی نیریزی »
ایضاً مرحوم شمس‌المعالی به یکی از افاضل نوشته سلام علی تلک المعاهد انّها شریعه وردی او مهبّ شمالی(1) بعد، سلام علی ابراهیم انّه اوّاه حلیم(2)، چندی است که از گلزار ابراهیم نسیم خلّتی(3) فرا نمی‌وزد و سلام مودّتی و پیام محبّتی نمی‌رسد؛ گویی کریمه‌ی: برداً و سلاماً(4)، از صفحه‌ی خاطر آن عزیز مهربان فراموش است و یا آیه‌ی: ابراهیم‌الذی وفّی(5) و اِنّ ابراهیمَ کانَ امّهً قانتا(6)، بر مصحف(7) ضمیر گرامی غیر منقوش کَأَنَّ لم یکنْ بین‌الحَجونِ إِلی الصَّفا أَنیسٌ، وَلم یَسْمُر بمکّه سامِرُ(8) ما...
نامه‌ی هفتم (از نامه های شمس المعالی نیریزی)
دانشنامه مشاهیر » عالمان و عارفان نیریز » شمس المعالی نیریزی-انجمن(میرزا اسحاق پسر میرزا احمد) » منشآت شمس المعالی نیریزی »
ایضاً مرحوم شمس‌المعالی به یکی از افاخم نوشته نفسی فداؤک لا لقدری بل اری اِنَّ الشعیرَ وقایهُ الکافورِ(1) اما بعد هر چند آینه ضمیرِ منیرِ بیضا نظیر(2) که نمودار تجلیّات غیبی و الهامات لاریبی(3) و مظهر عکوس(4) شموس حقایق و مطرح(5) اشعه‌ی دقایق و مَحَطِّ(6) انوار معارف و محل اسرار عوارف مثابه(7) جام جهان نما حاکی از حقایق اشیاء است آیینه‌ی خداست ضمیر منیر دوست اظهار ماجری خود آنجا چه حاجت است هُوَ البَحرُ جوداً والکِرامُ جداول هوالشمس قدرا والملوکُ کواکب(8) نسیم اخلاقش چون باد بهار...
دانشنامه مشاهیر » عالمان و عارفان نیریز » شمس المعالی نیریزی-انجمن(میرزا اسحاق پسر میرزا احمد) » منشآت شمس المعالی نیریزی »
ایضاً مرحوم شمس‌المعالی به یکی از افاخم نوشته نفسی فداؤک لا لقدری بل اری اِنَّ الشعیرَ وقایهُ الکافورِ(1) اما بعد هر چند آینه ضمیرِ منیرِ بیضا نظیر(2) که نمودار تجلیّات غیبی و الهامات لاریبی(3) و مظهر عکوس(4) شموس حقایق و مطرح(5) اشعه‌ی دقایق و مَحَطِّ(6) انوار معارف و محل اسرار عوارف مثابه(7) جام جهان نما حاکی از حقایق اشیاء است آیینه‌ی خداست ضمیر منیر دوست اظهار ماجری خود آنجا چه حاجت است هُوَ البَحرُ جوداً والکِرامُ جداول هوالشمس قدرا والملوکُ کواکب(8) نسیم اخلاقش چون باد بهار...
قرآن و ادعیه(اثر میرزا احمد نیریزی)
دانشنامه مشاهیر » کاتبان و خوشنویسان نیریز » میرزا احمد نیریزی(فرزند شمس الدین محمد) » آثار میرزا احمد نیریزی »
چون میرزااحمد بیشتر به کتابت قرآن و کتاب هاى دعا پرداخته، نخست به معرفى قرآن ها، سپس صحیفه سجادیه، دعاى کمیل و ... مىپردازیم و در آخر فهرستى از مرقعات و آثار دیگر او به دست مىدهیم. در میان آثار او مجموعه هایى شامل یک یا چند سوره قرآن و برخى ادعیه است. این مجموعه ها را بعد از قرآن ها معرفى مىکنیم. شایان ذکر است که بسیارى از آثارى که در ذیل به آنها اشاره خواهیم...
دانشنامه مشاهیر » کاتبان و خوشنویسان نیریز » میرزا احمد نیریزی(فرزند شمس الدین محمد) » آثار میرزا احمد نیریزی »
چون میرزااحمد بیشتر به کتابت قرآن و کتاب هاى دعا پرداخته، نخست به معرفى قرآن ها، سپس صحیفه سجادیه، دعاى کمیل و ... مىپردازیم و در آخر فهرستى از مرقعات و آثار دیگر او به دست مىدهیم. در میان آثار او مجموعه هایى شامل یک یا چند سوره قرآن و برخى ادعیه است. این مجموعه ها را بعد از قرآن ها معرفى مىکنیم. شایان ذکر است که بسیارى از آثارى که در ذیل به آنها اشاره خواهیم...
نامه‌ی اول (از نامه های شمس المعالی نیریزی)
دانشنامه مشاهیر » عالمان و عارفان نیریز » شمس المعالی نیریزی-انجمن(میرزا اسحاق پسر میرزا احمد) » منشآت شمس المعالی نیریزی »
مرحوم شمس‌المعالی نیریزی به یکی از اعاظم نوشته: روحی فداک(1)، هرگاه دماغ و حالتی و فراغ و التی داشته باشید افسانه‌ی مرا گوش دهید و ماجرای مرا هوش، افسانه [ای] که کس نتواند شنیدنش صورت حال و تمثال(2) احوال بر این منوال است که در این روزها در گوشه‌ای خزیده و طمع از عالم و آدم بریده‌ام و چشم توقع از صغیر و کبیر و برنا و پیر پوشیده و حجاب استغنا(3) بر چهره‌ی تمنّا کشیده دامن از مخالطت(4)...
دانشنامه مشاهیر » عالمان و عارفان نیریز » شمس المعالی نیریزی-انجمن(میرزا اسحاق پسر میرزا احمد) » منشآت شمس المعالی نیریزی »
مرحوم شمس‌المعالی نیریزی به یکی از اعاظم نوشته: روحی فداک(1)، هرگاه دماغ و حالتی و فراغ و التی داشته باشید افسانه‌ی مرا گوش دهید و ماجرای مرا هوش، افسانه [ای] که کس نتواند شنیدنش صورت حال و تمثال(2) احوال بر این منوال است که در این روزها در گوشه‌ای خزیده و طمع از عالم و آدم بریده‌ام و چشم توقع از صغیر و کبیر و برنا و پیر پوشیده و حجاب استغنا(3) بر چهره‌ی تمنّا کشیده دامن از مخالطت(4)...
شرح اصول اقلیدس (اثر ابوالعباس نیریزی)
دانشنامه مشاهیر » عالمان و عارفان نیریز » ابوالعباس نیریزی (فضل بن حاتم) » آثار ابوالعباس نیریزی »
حدود یک سده قبل از ابوالعباس نیریزی یعنی در حدود اواخر سده دوم و اوایل سده سوم، اصول اقلیدس چندین بار به زبان عربی ترجمه شد. ترجمه‌ای که ابوالعباس در اختیار داشته، اثر حجاج بن یوسف مطر (متوفی اوایل سده ۳ ه. ق.) بوده است. نیریزی بر این ترجمه، شرح نوشت و این شرح ازنظر تاریخ ریاضیات اسلامی و یونانی بسیار مهم است. چه، در آن، قسمت‌هایی از آثار ایرن اسکندرانی (حدود ۱۰۰ م.) و سنبلیقیوس (حدود ۵۰۰ م.) و...
دانشنامه مشاهیر » عالمان و عارفان نیریز » ابوالعباس نیریزی (فضل بن حاتم) » آثار ابوالعباس نیریزی »
حدود یک سده قبل از ابوالعباس نیریزی یعنی در حدود اواخر سده دوم و اوایل سده سوم، اصول اقلیدس چندین بار به زبان عربی ترجمه شد. ترجمه‌ای که ابوالعباس در اختیار داشته، اثر حجاج بن یوسف مطر (متوفی اوایل سده ۳ ه. ق.) بوده است. نیریزی بر این ترجمه، شرح نوشت و این شرح ازنظر تاریخ ریاضیات اسلامی و یونانی بسیار مهم است. چه، در آن، قسمت‌هایی از آثار ایرن اسکندرانی (حدود ۱۰۰ م.) و سنبلیقیوس (حدود ۵۰۰ م.) و...